لایحه جدید مالیات بر ارزش افزوده که قرار است جایگزین قانون آزمایشی فعلی شود، تلاش کرده تا کالاهای بیشتری تحت پوشش چتر معافیت ها قرار گیرند.
به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، این لایحه ۲۴ اسفند ماه پارسال در مجلس اعلام وصول شد و اکنون در دستور کار کمیسیون های تخصصی مجلس قرار گرفته است.
فصل دوم این لایحه به معافیت های مالیاتی اختصاص دارد که تفاوت آن با قانون فعلی مالیات بر ارزش افزوده، تفکیک معافیت ها به دو بخش کالا و خدمات است.
در بخش معافیت های کالایی ۱۷ گروه کالا در زمره معافیت های مالیاتی قرار گرفته اند که نرخ آن در شرایط کنونی ۹ درصد محاسبه می شود.
نگاهی به فهرست معافیت های درنظر گرفته شده در حوزه کالا نشان می دهد که رویکرد دولت، کمک به تولید بویژه صنعت فرآوری در بخش کشاورزی، کاهش قیمت تمام شده برخی کالاهای خوراکی، توسعه بخش حمل و نقل و رونق بازار سرمایه بوده است.
البته نهایی شدن این معافیت ها در گرو تصویب نهایی این لایحه در مجلس شورای اسلامی و تایید شورای نگهبان است.
** بخش کشاورزی
در حالی که در قانون فعلی تنها محصولات کشاورزی فرآوری نشده از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند، در این لایحه تعاریف مربوط به فرآوری در صنعت کشاورزی دقیق تر شده است.
در این لایحه آمده است: بسته بندی، انجماد، پاک کردن، درجه بندی، پوست گیری و خشک کردن از نظر این قانون فرآوری محسوب نمی شود.
همچنین چوب خام داخلی از معافیت های مالیاتی بخش کشاورزی مستثنی شده است.
همچنین در حالی که در قانون فعلی دام و طیور زنده، آبزیان، زنبور عسل و نوغان در گروه کالاهای معاف از مالیات بر ارزش افزوده قرار دارد، در لایحه جدید پیله ابریشم نیز به آن افزوده شده است.
از دیگر معافیت های بخش کشاورزی در لایحه مربوط به خوراک دام، طیور و آبزیان است در حالی که در قانون فعلی خوراک آبزیان مشمول مالیات است.
همچنین معافیت گروه «کود، بذر، نهال و سم» همچنان در لایحه جدید به قوت خود باقی است.
نکته دیگر اینکه آب مصارف کشاورزی نیز در لایحه جدید به معافیت های مالیاتی افزوده شده است تا قیمت تمام شده تولید محصولات کشاورزی برای مصرف کننده ارزانتر شود در حالی که در قانون فعلی این بند وجود ندارد.
** معافیت کالاهای خوراکی
در قانون فعلی مالیات بر ارزش افزوده آرد خبازی، نان، گوشت، قند، شکر، برنج، حبوبات و سویا، شیر، پنیر، روغن نباتی و شیرخشک مخصوص تغذیه کودکان از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف است.
اما در لایحه جدید قند و شکر از فهرست این معافیت ها حذف شده اند و در مقابل تخم ماکیان و پرندگان، انواع ماکارانی و ماست به این فهرست افزوده شده است.
همچنین عنوان سویا به پروتئین سویا تغییر یافته، معافیت گروه نان به دو بخش نان های صنعتی و سنتی تسری یافته و شیرخشک نیز تنها منحصر به شیرخشک کودکان نیست و شیرخشک های صنعتی که در صنایع لبنی کاربرد دارد را نیز در بر می گیرد.
بر این اساس در لایحه جدید این معافیت ها شامل آرد خبازی، نان (صنعتی و سنتی) گوشت، تخم ماکیان و پرندگان، انواع ماکارونی، برنج، حبوب، پروتئین سویا، شیر ماست، پنیر و شیرخشک است.
** حوزه چاپ و نشر
در قانون فعلی در حوزه چاپ و نشر معافیت ها شامل کتاب، مطبوعات، دفاتر تحریر و انواع کاغذ چاپ، تحریر و مطبوعات است اما در قانون جدید نشریات الکترونیکی نیز به جمع معافیت ها افزوده شده است.
بر این اساس «خمیر کاغذ و کاغذ باطله، کتاب، روزنامه، مجله نشریات (کاغذی و الکترونیکی) انواع دفاتر تحریر، کاغذ چاپ و تحریر» از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معافند اما خدمات آگهی و تبلیغات از این حکم مستثنی است.
** کالاهای اهدایی
در زمینه کالاهی اهدایی که به صورت بلاعوض در اختیار وزارتخانه ها و موسسات مختلف قرار می گیرد نیز دولت تمهیدات جدیدی را اندیشیده است.
بر اساس این لایحه کالاهای اهدایی به صورت بلاعوض به وزارتخانه ها، موسسات دولتی، جمعیت هلال احمر، موسسات خیریه و حوزه های علمیه با تایید هیات وزیران از معافیت مالیاتی برخوردار می شوند.
این در حالی است که در قانون فعلی، این معافیت به نهادهای عمومی غیردولتی نیز تسری داشت که در لایحه جدید برداشته شده است.
همچنین دریافت هدایا برای حوزه های علمیه در قانون فعلی با تایید حوزه گیرنده هدایا از پرداخت مالیات معاف بود اما اکنون باید به تایید هیات وزیران برسد.
** کالاهای همراه مسافر
گروه دیگر معافیت های کالایی به کالاهای ورودی همراه مسافر باز می گردد که در لایحه جدید دولت، بند مربوط به قانون فعلی تکرار شده و آمده است: کالاهای ورودی همراه مسافر برای استفاده شخصی تا میزان معافیت مقرر طبق مقررات صادرات و واردات از مالیات معافند.
** اموال غیرمنقول
در حالی که در قانون فعلی مالیات بر ارزش افزوده، قانون گذار عنوان کلی « اموال غیرمنقول» را مشمول معافیت ها کرده ، در لایحه جدید موارد استثنا قید شده است.
بر این اساس «این معافیت قابل تسری به ارایه خدمات هتلداری، انبار داری، غرفه های نمایشگاهی و همچنین ارایه خدمات اجاره اموال منقول از قبیل ماشین آلات منصوبه در آنها و تاسیسات شهربازی ها نخواهد بود.»
** واردات طلا
در لایحه دولت واردات شمش طلا توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف شده است در حالی که در قانون فعلی چنین بندی وجود ندارد.
** بازار سرمایه و بخش خصوصی
در لایحه دولت «هرگونه انتقال دارایی به/ از صندوق های سرمایه گذاری، موضوع قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید به منظور تسهیل اجرای سیاست های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی مصوب ۱۳۸۸ به عنوان آورده غیرنقد شرکا در همان واحدهای سرمایه گذاری» از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف شده است تا به این ترتیب بازار سرمایه از معافیت های مالیاتی برخوردار شود.
دیگر معافیت داده شده به بازار سرمایه، به بحث نقل و انتقلا طلا و مسکوکات طلا باز می گردد که طبق لایحه جدید «انتقال طلا و مسکوکات طلا به / از صندوق های سرمایه گذاری که دارای مجوز برای سرمایه گذاری در طلا و مسسکوکات طلا از سازمان بورس و اوراق بهادار باشند» از پرداخت مالیات معاف است.
** محدود شدن معافیت های پزشکی و دارویی
یکی از بندهای مربوط به معافیت های کالایی در لایحه دولت به حوزه دارو باز می گردد که بر مبنای آن «واردات داروهای پیشگیری و درمانی (انسانی، حیوانی و گیاهی) و کالاهای مصرفی درمانی با تایید وزیران بهداشت در مان و آموزش پزشکی و جهادکشاورزی حسب مورد» از پرداخت مالیات معاف است.
این در حالی است که در قانون فعلی انواع دارو، لوازم مصرفی درمانی، خدمات‌درمانی (انسانی، حیوانی و گیاهی) و خدمات توانبخشی و حمایتی از مالیات معاف است.
** معافیت بخش های نظامی
بند دیگر معافیت های کالایی در لایحه دولت، به حوزه تجهیزات نظامی باز می گردد؛ بر این اساس «رادار و تجهیزات کمک ناوبری هوانوردی، تجهیزات نظامی و اطلاعاتی موضوع بندهای (پ)، (ت)، (ث) ماده ۱۱۹ قانون امور گمرکی مصوب ۱۳۹۰ با رعایت ترتیبات مقرر در بندهای مذکور» از پرداخت مالیات معاف است.
این موارد در قانون امور گمرکی شامل «رادار و تجهیزات کمک ناوبری هوایی که امکان ساخت داخلی آنها در کشور فراهم نیست، تجهیزات نظامی اعم از اسلحه و مهمات، لوازم مخابراتی نظامی، مواصلاتی، تانک و سایر ارابه های زره پوش جنگی و وسایل نقلیه خاص دفاعی به استثناء سواری و سواری کار و مواد اولیه برای ساخت اقلام یاد شده و اقلام و تجهیزات خاص اطلاعاتی با تأیید کتبی وزیر اطلاعات» است.
این در حالی است که در قانون فعلی رادار و تجهیزات کمک ناوبری هوانوردی ویژه فرودگاه ها تنها مشمول معافیت مالیاتی بود و فهرست آن به پیشنهاد مشترک وزارت راه و ترابری و وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه می شد.
**تجهیزات پزشکی و نظامی
در لایحه جدید دولت «تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی دانشگاه ها و مراکز پژوهشی و تجهیزات و اقلام با کاربرد منحصر نظامی» مشمول معافیت های مالیات بر ارزش افزوده شده است.
این در شرایطی است که در قانون فعلی « اقلام با مصارف فقط دفاعی (نظامی و انتظامی) و امنیتی بر اساس فهرستی که به پیشنهاد مشترک وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.» مشمول این معافیت ها است.
** معافیت ها در حوزه حمل و نقل و حمایت از تولید
یکی از بندهای جدید کالاهای مشمول معافیت از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده به واردات کالاهایی باز می گردد که توان تولید آن در کشور وجود دارد.
بر این اساس واردات ماشین آلات و تجهیزات سرمایه ای معدنی، کشاورزی و خط تولید صنعتی به تشخیص وزارت صنعت، معدن و تجارت، ماشین آلات و تجهیزات سرمایه ای راهسازی و ریل گذاری و هواپیما، بالگرد(هلی کوپتر) لوکوموتیو و واگن مشمول مالیات بر ارزش افزوده نمی شود.
البته این معافیت باید با رعایت قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی در تامین نیازهای کشور و تقویت آنها در امر صادرات باشد.